İnsanlığın ortak değerleri için eksiksiz bir cilt hazırlanıyor

SDÜ'nün ''Isparta'nın Somut Olmayan Kültürel Mirası'' Projesi tüm hızıyla devam ediyor. 8 ana başlıkta kaybolma tehlikesi altındaki değerlerin korunması, envanterinin çıkarılması, kayıt altına alınması ve gelecek kuşaklara aktarılması için bilimsel çalışmalar yürütülüyor. İnsanlık tarihine eksiksiz bir cilt daha ekleniyor.

 

-''SDÜ'nün Dünya'ya söz söyleme projesi''

SDÜ Güzel Sanatlar Fakültesi Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Mustafa Genç'in yürütücülüğünü yaptığı SOKÜM projesi için belgelendirme işlemleri ve çekimlerin bir durağı da Sütçüler oldu. Yerel kaynak Halil Günşan, 130 yıl önce yazılan ağıtlar ile manileri ve yöresel ezgileri paylaştı. 

 

-7 yıl asker yolu gözleyen ananın ağıdı

Oğlu askere giden bir ananın ''Gedikten gelene yüreğim kalkar/ Anan yedi yıldır yollara bakar/ Tasalanma oğlum anan ölmedi/ Seni görmeyince vadem gelmedi'' deyişi anonim eser hâline gelip Sütçüler'e has bir ezgi oldu.

 

-Başyapıt: Yerelden evrensele…

Süleyman Demirel Üniversitesi, ''Isparta'nın Somut Olmayan Kültürel Mirası (SOKÜM)'' başlıklı projesinin 2'nci fazı saha araştırmaları ve çekimler, kayıtlar ile başladı.

SDÜ Güzel Sanatlar Fakültesi Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Mustafa Genç'in yürütücülüğünü yaptığı SOKÜM, 8 ana başlıkta kaybolma tehlikesi altındaki değerleri kayıt altına alıyor. İnsanlığın ortak mirası için eksiksiz bir cilt daha hazırlanıyor.

Sözlü gelenekler ve anlatımlar, toplumsal uygulamalar, el sanatları geleneği, mekân alan ilişkisi, yaşayan insan hazineleri, yeme içme kültürü, yayla ve yörük kültürü ilâ bitki kültürü alanında saha çalışmaları devam ediyor.

1 Haziran 2017 tarihinde başlayan Isparta SOKÜM için 2'nci faz çalışmalarına geçildi. SOKÜM ekibinin çalışma alanlarından biri de Sütçüler oldu.

Sütçüler'de hayatını idame ettiren yerel kaynak 60 yaşındaki Halil Günşan, 130 yıl önce asker yolu gözleyen bir ananın söylediği dörtlüğün ''Dut Dibi'' başlıklı anonim türküye dönüşüm hikâyesini anlattı.

SDÜ ekibinin envantere aldığı, kayıt ettiği ve çekimini gerçekleştirdiği hikâye Sütçüler'de geçiyor. Anlatıcının (Halil Günşan) dedesinin annesi tarafından söylenen dörtlük, zaman içerisinde yenileri eklenerek anonim bir eser haline geliyor. Sadece Sütçüler'de okunup genellikle kadınların oynadığı bir ezgi manzumesi oluyor. İşte o eser:

 

Sütçüler'e has ezgi (Anonim)

Dut Dibi

 

''Gedikten gelene yüreğim kalkar

Anan yedi yıldır yollara bakar

Tasalanma oğlum anan ölmedi

Seni görmeyince vadem gelmedi''

 

-Sadece Sütçüler'de oynanıyor: Osman Zeybeği

SDÜ Isparta SOKÜM projesi bağlamında kayıt altına alınan bir diğer eser de Osman Zeybeği. Anlatıcı Halil Günşan, İzmir'den Sütçüler'e gelen zeybeklerin oynadığı oyunun dörtlüğünü de şöyle paylaştı:

 

Eser adı: Osman Zeybeği

''Osman zeybek aman nar dibine yaslanır efem de

Yağmur yağar yazma da püskül efem de ıslanır

Osman zeybek aman iner gelir girişten ben yandım

Her yanları görünmüyor yandım efem de gümüşten vay''

 

-Hakkı söyle her sözünde/ Dört kişinin omuzunda/ Gitmemeye çaren mi var

 Yerel kaynak Halil Günşan, 1919'da doğan ve 2013 tarihinde hayata gözlerini kapayan annesi Hatice Günşan'ın söylediği manileri de not aldıklarını bildirdi. Dilden dile aktarılan manilerden bir kısmı şöyle:

 

''Çekmecenin kilidi

üstünü güller bürüdü

Sen orada ben burda

ahir ömrüm çürüdü''

 

''Ekinim ekilecek

yollara dökülecek

Saçından bir tel ver

Kefenime dikilecek''

 

''Hakkı söyle her sözünde

Dört kişinin omuzunda

Gitmemeye çaren mi var''

 

''Ecel gerip seni göre

Yaşın gelip kemaline ere

Zengin fakir hep kabire

Girmemeye çaren mi var''

 

''Ak tavuk almadın mı

Kümese goymadın mı

Geberesi kaynana

Sen gelin olmadın mı''

 

-Herkese açık kaynaklar:

Web: https://ispartakulturelmiras.sdu.edu.tr

Twitter:/Isparta_SOKUM

Facebook:/ispartasokum

İnstagram:/ispartasokum

Elektronik Posta: ispartakulturelmiras@gmail.com